Het Jonge-Aarde Creationisme

Moet je als christen geloven in een jonge aarde geschapen in 6 dagen?

Door 

Willem Vreeken

 

Samenvatting: Een aantal argumenten tegen het jonge-aarde creationisme

Moeilijkheidsgraad:

 

Navigatietips:

Algemene disclaimer: zie onderaan

 


Copyright © Willem Vreeken, Utrecht, maart 2000

 

Overzicht:

 


Inleiding

Ik wil in dit korte artikel een aantal argumenten bespreken van christenen die vinden dat je moet geloven in een jonge aarde geschapen zo'n 6-10 duizend jaar geleden, of iets langer, en dat dit in 6 dagen is gebeurd. 
Het jonge-aarde creationisme beweert dat een schepper de wereld heeft gemaakt door afzonderlijke soorten van planten en dieren te scheppen. Ze beweert dat de aarde "jong" is, zo'n zes tot tienduizend jaar oud, dit geldt ook voor het heelal. Ze willen zich hierbij baseren op de Bijbel.
In dit artikel ga ik niet of nauwelijks in op de Intelligent Design theorie (waar ik achter sta) en het evolutionisme of darwinisme. Hierover zijn artikelen in wording.

Houding van christenen tegenover de evolutieleer

Christenen zijn vaak heel huiverig voor de evolutietheorie, soms is die huiver wel heel extreem, ze willen er niks mee te maken hebben en zich er niet in verdiepen. Dit is begrijpelijk aan de ene kant: Dit heeft te maken met de houding die Darwin had tegenover God: Hij wilde Gods ingrijpen in de natuur uitsluiten, onder andere vanuit het positivisme1 waardoor hij beïnvloed was. Volgens het positivisme is alleen aanvaardbaar wat empirisch waarneembaar is of met wiskundige, pure rationele betogen bewezen wordt, deze methode sluit het bestaan van God uit. Vervolgens wilde hij God niet langer verantwoordelijk stellen voor de wreedheid in de natuur. 
Aan de andere kant is de koudwatervrees van Christenen niet terecht denk ik, de grote kerkvader Augustinus bijvoorbeeld, maar ook anderen, hadden ideeën die evolutie veronderstellen. Augustinus zei bijvoorbeeld dat er kiemkrachten bestaan in primitievere organismen, die zich verder ontwikkeld hebben tot meer volmaakte vormen. 
Mijn opvatting is dat wij God niet kunnen voorschrijven hoe Hij de aarde heeft gemaakt, als Hij het door evolutie heeft gedaan, dan is mijn geloof niet gelijk waardeloos. 
Voor meer duidelijkheid in de discussie, eerst enige verduidelijking over hoe God kan handelen:

Gods handelen

Ten aanzien van God, zijn er twee manieren waarop Hij kan ingrijpen in de ons zichtbare werkelijkheid:

1. primair veroorzaakte acties
2. secundair veroorzaakte acties

ad 1. Een primair veroorzaakte actie van God is wanneer Hij direct ingrijpt in de ons zichtbare werkelijkheid, bijvoorbeeld als Hij een wonder doet, Hij laat bijvoorbeeld iemand uit de dood opstaan, of iemand loopt over het (niet bevroren) water.
ad 2. Een secundair veroorzaakte actie van God is zijn "gewone dagelijkse" handelen in het ondersteunen en gaande houden van alle levensprocessen die er zijn. Hij is bij wijze van spreken de niet zichtbare levensadem van alles wat is, de schepping, wat men ook als een wonder kan zien, maar dan anders gedefinieerd als bij 1.

Voor de discussie tussen bijvoorbeeld jonge-aarde creationisten versus evolutionisten is dit onderscheid belangrijk om te onthouden. Er zijn namelijk oprechte Christenen die geloven dat God via evolutie de aarde gemaakt heeft (secundair, ondersteunend), maar ook geloven dat God de mensenzoon Jezus Christus uit de doden heeft opgewekt (primair, direct, een duidelijk zichtbaar wonder).

Interpretatie van Genesis

Genesis is het eerste boek in de Bijbel, en dit boek wordt door jonge-aarde creationisten gebruikt om te beargumenteren dat de aarde jong is. Over Genesis wil ik hier wat verder uitwijden:
Ten aanzien van de eerste twee hoofdstukken van het boek Genesis, die over het scheppen van de wereld door God gaan, speelt bovenstaande onderscheid over Gods handelen een rol, maar er zijn tevens verschillen ten aanzien van de interpretatie van de tekst: 

De theïstisch evolutionisten vatten Genesis 1 en 2 symbolisch op. Mijns inziens hebben de laatsten daarin ongelijk, het is zo duidelijk dat het gaat om geschiedenis, en dat de overgang met de rest van Genesis geen "knik" vertoont van symboliek naar geschiedenis.

De discussie gaat verder over het hebreeuwse woord voor "dag" (yôm). Dit woord kan letterlijk 24 uur betekenen, maar ook kan het een lange tijdsperiode betekenen. Aangezien het bijbelse Hebreeuws een zeer kleine woordenschat heeft, iets meer dan 3000 woorden (het Engels heeft een meer dan 1000x zo grote woordenschat!), hebben woorden vaak meerdere betekenissen. Dit kan tot verwarring leiden als men het Hebreeuws vertaald in andere talen met een veel rijkere woordenschat (het Nederlands heeft ook een veel grotere woordenschat). Er moeten dan, bij het vertalen, keuzes gemaakt worden, die niet altijd juist of onbevooroordeeld zijn. De vroege kerkvaders (voor het concilie van Nicea 325 na Chr.) hebben veel over Genesis 1 geschreven, maar over de betekenis van "dag" zijn slechts totaal twee bladzijden geschreven, met een meerderheid de interpretatie van een lange periode (meestal 1000 jaar), geen enkele interpretatie heeft de 24-uurs-interpretatie2! Het is opvallend dat in het Hebreeuws in de Bijbel géén ander woord naast yôm de betekenis van een lange tijdsperiode heeft! Dat moet te denken zetten voor de jonge-aarde creationisten. Zij zijn namelijk degenen die per se willen vasthouden aan schepping in 6x24 uur. De oude-aarde creationisten daarentegen willen de natuurwetenschap laten beslissen tussen de meerdere vertalingen die mogelijk zijn van het woord "dag" (yôm). De kwestie is belangrijk, omdat het christendom en natuurwetenschap vaak onnodig botsen en verwijdering veroorzaken. Ook het hebreeuwse woorden voor "avond" (ereb) en "morgen" (boqer) kunnen anders vertaald worden. Ereb heeft óók de betekenis afsluitend, eind of compleet. Boqer heeft óók de betekenis begin of oorsprong. Dit gezegd in relatie tot de teksten in Genesis over de scheppingsdagen: "Toen was het avond geweest en het was morgen geweest: de ..... dag."

Jonge-aarde creationisme en natuurwetenschap

De jonge-aarde creationisten hebben weinig in te brengen in het huidige natuurwetenschappelijke debat. Ze maken zich ongeloofwaardig door hun vasthouden aan een jonge aarde en een jong heelal. De big-bang theorie is zo vaak bevestigd, dat de meeste wetenschappers het erover eens zijn. En waarom je als christen ertegen afzetten? Veel niet-christenen zagen en zien de Big-bang als een bewijs van het bestaan God. Einstein zei aan het eind van zijn leven (hij was eerst pantheïst, iemand die gelooft in een eeuwig heelal, zonder persoonlijke God), dat de grootste fout die hij had gemaakt was dat hij niet wilde geloven in de Big-bang. Einstein gaf toe dat er een begin moet zijn geweest, en daarom een Superieure Rationele Kracht. Hij worstelde echter met bittere gevoelens tegenover priesters en de kerk, en daarnaast kon hij niet Gods almacht rijmen met de verantwoordelijkheid van de keuzen van een mens. Ook Genesis wijst in de richting van een begin en van een Big-bang: "Er zij licht; en er was licht."- Genesis 1:3. God schiep uit niets iets! 
Maar ook over de aarde hoef je geen jonge leeftijd vast te houden als christen. In de beginne was de aarde woest en ledig, en pas daarna in het Genesisverslag beginnen de zeven dagen. Niemand zegt ons hoelang die periode van woest en ledigheid was. 
Er zijn echter jonge-aarde creationisten die in gaan zien dat hun standpunt rationeel en empirisch niet meer houdbaar is, en of over stappen naar het oude-aarde creationisme, of zich aan willen sluiten bij de Intelligent Design beweging. Bijv. de jonge-aarde creationisten Paul Nelson en John Mark Reynolds in het boek Three views on Creation and Evolution (1999) zijn minder dogmatisch in hun vasthouden aan het dogma een jonge aarde en heelal, dan vroeger bij vele anderen wel het geval is geweest. Zij zien het gevaar van het Naturalisme veel groter, dan de détails van Genesis, en willen daarom aansluiting bij de Intelligent Design beweging.

Samenvattend

Een christen hoeft gezien de bovenstaande uiteenzetting niet vast te houden aan één bepaalde interpretatie van het Genesis-verhaal, namelijk diegene die meestal de letterlijke interpretatie wordt genoemd. Het is zelfs onverstandig om dat te doen, want het schrikt mensen af om zich naar het christendom toe te keren. Verder is het de vraag of het 'letterlijke' wel naar de letter is.
Ten slotte: ik heb vele onderwerpen en problemen hier niet behandeld, zoals het zondvloedverhaal, maar voor verdere verdieping wil ik vooral het boek van Hugh Ross aan bevelen: The Genesis Question, Scientific Advances and the Accuracy of Genesis. Hierin wordt diep ingegaan op de hermeneutiek (interpretatie) van Genesis en de ontwikkelingen in de natuurwetenschap.

Noten

  1. Het positivisme is een filosofische stroming die beïnvloedt is vanuit het nominalisme, een filosofische stroming in de Middeleeuwen; Darwin was zeer onder de indruk van een werk van de positivist August Comte.
  2. Hugh Ross, Creation and Time (Colorado Springs, Colo.: NavPress, 1994), pp. 25-27,48.

Literatuur

 

Copyright © Willem Vreeken, Utrecht, maart 2000

Zie ook :

 


Aantal bezoekers sinds 27 maart 2000:


UNIVERSI FINIS VERITAS!

 

Site Design: Copyright  © 1998-2000 Stichting Europese Apologetiek
Pagina gemaakt op: 27 maar 2000
Pagina bijgewerkt op: 30 mei 2000

Algemene disclaimer: 
Het is de bedoeling van de stichting Europese Apologetiek (verder aangeduid met: "de stichting") om wetenschap en onderzoek te bevorderen. Het is geenszins de bedoeling van de stichting of van de evtl. auteurs van artikelen om mensen te kwetsen of hen een slechte naam te geven, maar integendeel te helpen qua rationele inzichten en te waarschuwen voor mogelijke gevaren, zoals sekten en andere dubieuze bewegingen. De inhoud van de artikelen, recensies, enz. vertegenwoordigt de mening van de auteurs en niet per se van de stichting. 
M.b.t. het toeschrijven van sommige (bijv. sektarische, onethische, irrationele, bijgelovige, occulte, enz.)  eigenschappen aan bepaalde groepen, stromingen of individuen op webpages van deze site: het gaat hier alleen om meningen en niet om stellingen van juridische kracht; er wordt alleen aangegeven dat er mogelijkheid is voor het toewijzen van die eigenschap(pen) aan de genoemde groepen. Dit geldt ook voor de keuze van links naar andere sites, of links naar offsite artikelen. 
Hiermee bent u, bezoeker van deze site, erop attent gemaakt dat de pagina's en de links op deze site, u kunnen confronteren met kritische meningen. Het is geheel uw eigen verantwoording als u ervoor kiest om verder te gaan kijken en de stichting stelt zich hiervoor niet aansprakelijk.