In november 1999 is de Nederlandse vertaling van "A Course in miracles" (hieronder de Course genoemd) verschenen, namelijk "Een Cursus in wonderen". In diverse dagbladen en tijdschriften is aandacht daaraan besteed. Het boek had binnen zeer korte tijd al een tweede druk, en kost fl. 125,=. Het bestaat uit een tekstboek (689 pagina's), een werkboek met 365 oefeningen (491 pagina's) en een handboek voor leraren (114 pagina's), waarin een samenvatting van de denkbeelden van de Course, antwoorden op de meest gestelde vragen en een begrippenlijst. De drie onderdelen zijn elk op een bepaalde wijze ingedeeld in bijv. hoofdstukken, paragrafen, alinea’s en zinnen. Het geheel, inclusief inhoudsopgaven circa 1350 pagina's, bestaat uit een mengeling van christelijk lijkende spiritualiteit (bijvoorbeeld de door de Bijbel veroordeelde gnostiek), hindoeïstische filosofie en opvattingen uit de moderne humanistische psychologie. De Course is in de jaren 1965-1972 ontstaan doordat de Amerikaanse Joodse (atheïstische) klinisch psychologe Helen Schucman door middel van een innerlijke stem (die zich aandiende als "Jezus") de inhoud van het boek geïnspireerd heeft gekregen.

Wereldwijd zijn al honderden boeken gepubliceerd, die de Course als inspiratiebron hebben genomen. Als voorbeeld kan worden genoemd het boek "Gesprekken met God; een ongewone dialoog" van Neale Donald Walsch. Vele duizenden exemplaren zijn daarvan al verkocht. Diverse personen zeggen inspiratie te hebben ontvangen door het lezen van het boek, bijvoorbeeld Marianne Frederiksson (schrijfster van o.a. "Volgens Maria Magdalena") en in ons land de schrijfster Lulu Wang. Ook een aantal theologen meent van de Course geleerd te hebben. Sommige mensen spreken van het derde testament (er zijn zelfs kerkelijke gemeenschappen waar de cursus als het Derde Testament gelezen wordt)(lit. 18), terwijl anderen het als een correctie op het Nieuwe Testament zien. Vele klinieken, opleidingsinstituten en psychotherapeutische centra werken volgens de richtlijnen van de Course.

De Course is al in diverse talen vertaald, en enkele andere vertalingen zijn in voorbereiding. Een team van zeven mensen heeft elf jaar lang gewerkt aan de Nederlandse versie. De Stichting voor Innerlijke Vrede (The Foundation of Inner Peace), gevestigd in Californië, is de houder van de auteursrechten van de Course, en houdt supervisie op de vertalingen van de Course. De publicatierechten zijn verkocht aan Penguin. Het bestuur van de Stichting bestaat uit Judith Skutch-Whitson, Robert Skutch en Kenneth Wapnick. Deze voorheen joodse agnost, en nu Rooms-Katholieke monnik (lit. 11) schrijft samen met zijn vrouw veel artikelen over de Course. Wereldwijd zijn al bijna 2 miljoen exemplaren van de Course in omloop, in ons land al enkele tienduizenden.

Inhoudelijke beoordeling

De vraag is in hoeverre de visie zoals in de Course weergegeven in overeenstemming is met de bijbelse boodschap. En als er sprake blijkt te zijn van tegenstrijdigheid, dan is de vraag of dit een schijnbare of fundamentele tegenstrijdigheid is. Voorts is de vraag of de Course misschien een diepere en betere interpretatie van de bijbelse boodschap zou bieden dan de eeuwenlang gangbare opvatting, zoals door de christelijke kerk is verkondigd. Indien niet, kan dan worden aangetoond waarom de Course een misvatting en daardoor een misleiding zou kunnen zijn?

Wat snel duidelijk wordt, is dat de Course een totaal andere visie op de werkelijkheid heeft dan men normaliter gewend is, en ook anders dan de Bijbel laat zien. Enerzijds wordt de aanwezigheid van ellende in de wereld niet ontkend, want juist voor die problemen wordt gezocht naar een oplossing, maar aan de andere kant wordt alles wat niet goed is, wat niet liefde is, wel ontkend, en daarmee als illusie bestempeld. Dit heeft naar mijn mening te maken met het feit, dat men deze normatieve ontkenning ziet als een middel om de bestaande problemen het hoofd te bieden. Dit streven is uiteraard sympathiek, maar leidt tot vreemd aandoende opvattingen. Zo stelt de Course, dat liefde de enige realiteit is, en dat dood niet bestaat. Ook stelt de Course, dat God de wereld, zoals wij die kennen, niet geschapen heeft. Dit heeft niet te maken met het aanhangen van een evolutiegedachte, maar met het feit, dat de wereld niet is zoals God die bedoeld heeft. Door deze opvatting gaat de Course voorbij aan de verklaring, die de Bijbel geeft van het bestaan van een werkelijkheid, die anders is dan die in den beginne door God geschapen is, namelijk door de zondeval. Met het hanteren van deze andere zienswijze op de werkelijkheid wordt, zoals zal blijken, een element ingevoerd, wat het Bijbelse evangelie als onjuist en overbodig wil doen voorstellen.

De Course hanteert allerlei Bijbelse begrippen als schuld, verlossing en vergeving, en Heilige Geest, maar met een gedeeltelijk of geheel andere inhoud dan de Bijbel hanteert. Ook diverse bijbelteksten worden op een wijze uitgelegd, die vreemd is aan de bijbelse visie. Uit de Glossary Terms (lit. 13) geef ik verkorte omschrijvingen van enkele termen. De "Heilige Geest" is Gods antwoord op de scheiding tussen God en Zijn afgescheiden zonen. Het "laatste oordeel" is het kunnen onderscheiden tussen waarheid en illusie. De "opstanding" is het ontwaken uit de illusie, de doodsdroom. De "redding" is het verlost zijn van het geloof in de realiteit van de zonde. De "wederkomst" is de collectieve terugkeer van het besef van onze realiteit van de ene zoon van God, die we waren bij onze schepping.

Degenen, die de Bijbel goed kennen, zullen in bovenstaande enkele dingen herkennen, bijvoorbeeld dat deze werkelijkheid niet de door God bedoelde werkelijkheid is, en dat wij niet met de medemens omgaan, zoals God gewild heeft. God wil verzoening en liefde, en daarvoor is nodig dat wij ons oude ik loslaten en God en medemens dienen in liefde. Het op elkaar lijken van de Bijbelse boodschap en de visie van de Course kan tot de conclusie leiden, dat het om eenzelfde visie zou gaan. Echter de uitspraken van de Course zijn slechts in zekere zin waar, en juist dat kan tot verwarring en zelfs misleiding leiden.

Opvattingen uit de Course en commentaar erop

We volgen enkele opvattingen van de Course (cursief), die met elkaar een globaal beeld schetsen van de visie van de Course, en wij geven door middel van commentaar aan wat de overeenkomst en wat het verschil is met de bijbelse visie.

Er worden twee werelden onderscheiden: a) het werkelijke en b) het onwerkelijke.

Commentaar bij 1. Inderdaad kan men spreken van twee soorten werkelijkheid, echter niet zoals de Course noemt, maar de werkelijkheid, zoals God die bij de schepping voor ogen stond enerzijds, en de huidige door de zondeval aangetaste schepping (met ellende, ziekte, pijn, oorlog, haat) anderzijds. Echter toch geeft deze aangetaste schepping nog veel weer van de creativiteit en liefde van God, zoals men kan zien in de natuur, in prachtige muziek en liefde tussen mensen.

2. "Liefde is de enige realiteit, en is eeuwig. Al het overige behoort tot de wereld der illusie (7). Er is geen dood, want dat is niet de wil van God (W 163.9)(lit. 7), en daarom hoeft de dood niet als iets beangstigends worden gezien (lit. 7).

Commentaar bij 2: Inderdaad heeft God de dood niet gewild. Maar God heeft de mens een vrije wil gegeven, waarmee de mens zelfs voor de dood, dit is gescheiden zijn van God, kan kiezen. Uiteraard vindt God die verkeerde keuze van de mens heel erg, vandaar ook, dat Hij de mens, die Hij liefheeft, oproept om Jezus als Verlosser te aanvaarden, omdat alleen daardoor de mens zich met God kan verzoenen. Alleen die mensen, die op die oproep ingaan, zullen in eeuwigheid met God leven (1 Joh. 5: 11 en 12), en alleen voor hen geldt, dat "de dood geen angst meer aanjaagt". Er wordt in de Bijbel dus wel een voorwaarde gesteld.

3. De "onwerkelijkheid" ontstond, toen een klein, gek idee (T-27.VIII) in de geest van de mens (zoon van God) kroop, namelijk: "Wat zou er gebeuren als iets apart van God zou bestaan?". Toen ontstond de wereld, een plaats waar de mens zich kon verbergen voor God. Toen ontstond ook het ego, dat de wereld door verwrongen verdedigings-mechanismen vervormd ziet, en daarom ziet wat er niet is.

Commentaar bij 3. Inderdaad is er in de mens een gedachte ontstaan om apart van God (of als God) te willen zijn. We kunnen in Genesis 3 lezen, hoe de zondeval ontstond, doordat de mens in de leugen van satan geloofde, en als God wilde zijn. De Course geeft niet aan waarom die gedachte, die wens ontstond. Die wens is trouwens strijdig met de opvatting van de Course, dat het onmogelijk is dat, wat een deel van God Zelf is, totaal anders is (zie 7). Het is verder onjuist om te stellen, dat de mens zich voor God kon verbergen (zie Genesis 3). Tenslotte is het onjuist om te stellen, dat de wereld ontstond na de scheiding met God. De schepping bestond immers al, en was (zeer) goed (zie Genesis 1), maar door de zondeval is een afwijking ontstaan ten opzichte van Gods bedoeling met de schepping.

Commentaar bij 4. Inderdaad kent de mens zonde, schuld en angst. Echter zonde is niet een (onterecht) geloof in het gescheiden zijn van God, maar een daad van bewuste ongehoorzaamheid aan Gods geboden, waardoor er helaas wèl een reële scheiding tussen de heilige God en de zondige mens ontstond (zie o.a. Jesaja 59: 1 en 2). Schuld en angst zijn gevolgen van het gescheiden zijn van God door de zonde. En om dit probleem op te lossen heeft God Zijn Zoon Jezus Christus gegeven als de Verlosser van onze zonden. Daardoor kan de mens weer in contact treden met de heilige God.

5. Het gevolg is dat het ego het probleem wil ontkennen, of door projectie de schuld op andere mensen wil schuiven ("special hate"), waardoor de ware identiteit van de ander in Christus niet meer wordt gezien. Een ander mechanisme van het ego is het gebruiken van andere mensen om in bepaalde eigen tekortkomingen te voorzien ("special love"). Het bestaan van het ego wordt in stand gehouden door het geloof, dat de gescheiden wereld reëel is. Het ego verzet zich tegen alles wat een bedreiging voor de illusie is, en dus verzet het ego zich tegen de waarheid.

Commentaar bij 5. Inderdaad probeert het ego zijn schuld op anderen af te schuiven en anderen soms voor zijn eigen karretje te spannen. Het ego leeft inderdaad in zekere zin in een waan, omdat hij niet meer ziet hoe God de schepping en medemens ziet, en ook niet meer ziet, dat egoïsme eigenlijk kortzichtig en zelfvernietigend is. Echter die waan is niet alleen maar te verbreken door de fout ervan in te zien. Waarom zou dan het offer van Jezus Christus' leven nodig zijn geweest om de zondeschuld weg te nemen?

Inderdaad is het zo, dat het ego zich verzet tegen de waarheid. Maar de waarheid is in de Course iets geheel anders dan in de Bijbel. De waarheid in de Course is dat de mens in wezen niet gescheiden is van God, terwijl de waarheid volgens de Bijbel slaat op het feit dat de mens zondig is. Echter door geloof in Jezus Christus kan de mens van die zonden verlost worden en door de kracht van de Heilige Geest volgens de bedoeling van God gaan leven in geestelijke gemeenschap met God.

6. Zonder hulp kan de mens niet uit de gevangenis van de droom ontsnappen, want alles wat de zintuigen de mens tonen, getuigt van de werkelijkheid van de droom. God geeft echter het antwoord door de Heilige Geest, die in ieder mens woont, en die de mens wil doen ontwaken uit de droom. (zie allerlei termen in ACIM-theory, pag 4 midden)

Commentaar bij 6. Inderdaad kan de mens niet uit eigen kracht ontsnappen uit de gevangenis. Daarvoor is de kracht van de Heilige Geest nodig. Echter niet in ieder mens woont de Heilige Geest, zoals de Course stelt. Alleen zij, die de noodzaak van het offer van Jezus aanvaarden, zijn van schuld verlost (gereinigd door het bloed van Jezus), en kunnen de Heilige Geest ontvangen. Iemand, die het offer van Jezus niet aanvaard heeft, kan wel over de Heilige Geest praten, maar heeft er geen deel aan. Immers de Heilige Geest is op het Pinksterfeest, en daarna, alleen uitgestort op gelovigen in Jezus Christus.

7. In de visie van de Heilige Geest is zonde een vergissing, die moet worden gecorrigeerd. Daardoor wordt de mens verlost van de illusie van afscheiding en van de illusie van het geloof in de werkelijkheid van de zonde.

Commentaar bij 7. Inderdaad lijkt zonde in zekere zin een vergissing, omdat achteraf het zondigen geen verstandige daad blijkt te zijn. De scheiding tussen God en mens is echter niet een gevolg van een vergissing maar een gevolg van een bewuste, morele keuze van de mens om niet meer gehoorzaam te zijn aan de goede wetten (bedoelingen) van God. Het is een daad van rebellie tegen het gezag van God. Dat het achteraf geen verstandige beslissing bleek te zijn, doet hier niets van af.

Inderdaad is de zondeval tegen Gods bedoelingen gericht. Echter dit feit betekent niet dat God de schepping niet meer in de hand heeft. Bovendien heeft het kwade niet de macht om God te vernietigen. God is niet gespleten, want Hij is niet onderdeel van het geschapene, maar Hij is erboven verheven. De mens heeft een vrije wil gekregen, waarmee hij kan kiezen tussen: a) God uit liefde gehoorzamen, of b) God(s liefde) afwijzen. God wilde geen marionetten, die slaafs zouden doen wat God wilde.

8. Als de mens zijn waarnemingsfouten herkent, leert hij eraan voorbij te zien of te vergeven. Deze vergeving kent drie stappen: 1) erkennen dat de schuld niet bij de ander ligt, maar bij zichzelf, 2) erkennen, dat de beslissing van de mens om de scheiding niet te willen opheffen, de ware oorzaak is. Na deze erkenning door de mens komt stap 3 die als antwoord daarop door God gedaan wordt: God neemt de schuld van ons af. De brug is nu gelegd naar de wereld van God, en de herinnering aan God begint te dagen.

Commentaar bij 8. Inderdaad ligt bij elk mens een stuk schuld. Echter niet altijd ligt in concrete gevallen alle schuld bij onszelf, maar ook bij de ander. Daarom moeten we inderdaad andere mensen vergeven. Bedacht moet echter worden, dat de Course een andere betekenis geeft aan vergeving dan de Bijbel. Het gaat volgens de Bijbel niet alleen om waarnemingsfouten, maar om het bewust vijandig bejegenen van anderen. Daarom moet men zelf ook om vergeving vragen aan anderen. Vergeven betreft niet alleen de verhouding tot anderen, maar bovenal ten opzichte van God!

Commentaar ad 9. Inderdaad zullen we later in de eeuwigheid met God zijn, en zullen we onze medemens in volmaaktheid en heiligheid kennen. We zien bij punt 9 een voorbeeld van een beschrijving van een heerlijke werkelijkheid, die de Bijbel ook op het oog heeft. Volgens de Bijbel is echter de enige mogelijkheid om weer in Gods tegenwoordigheid te kunnen vertoeven, en uiteindelijk die hemelse werkelijkheid te beleven, te erkennen, dat onze werkelijk gedane zonden vergeven zijn door het offer van Jezus Christus, het Lam Gods, en vervolgens door Jezus Christus als Heer te erkennen en te volgen door de kracht van de Heilige Geest.

10. Het werkelijke probleem ligt niet in de fysieke situatie, maar in de geest. Dus moet de geest genezen, en niet de externe situatie. De genezing van de geest, namelijk het veranderen van gedachten, is het wonder. Hierdoor kan de mens liefhebben, een kanaal van liefde zijn. De geest is onsterfelijk, het lichaam leeft niet echt, en kan dus ook niet sterven. Het wordt alleen maar afgelegd, als het op aarde zijn doel gediend heeft.

Commentaar bij 10. Inderdaad is de aantasting van de schepping ontstaan in de geest van de mens. Dus de kern van het herstel ligt ook in de geest van de mens, namelijk in het opnieuw verbonden worden met God. Echter de weg, die de Course wijst, heeft geen reële basis. Alleen de Bijbel wijst op het enig juiste fundament, namelijk Jezus Christus.

Inderdaad is het geestelijke belangrijker dan het zichtbare, maar de Course schiet te ver door in het ontkennen van de fysieke werkelijkheid. Als gevolg daarvan wordt het lichaam als onbelangrijk beschouwd. Maar God schiep toch de mens met geest, ziel èn lichaam? Het lichaam wordt door de Bijbel zelfs een tempel van de Heilige Geest genoemd. En in de eeuwigheid zullen we toch, net als Jezus Christus na Zijn opstanding uit de dood, een verheerlijkt lichaam hebben?

Wat ook nog opvalt is, dat de Course alleen spreekt over geestelijke wonderen, namelijk de verandering in waarneming. Inderdaad is dit belangrijk. Ook de Bijbel richt zich op het innerlijke, het geestelijke. Immers wij mogen God en Jezus leren kennen. Dit nu is het eeuwige leven, zegt de Bijbel (Joh. 17: 3). Maar, als een uitvloeisel van de krachten van het Koninkrijk van God, zijn er ook bovennatuurlijke wonderen en tekenen. Jezus genas door de kracht van de Heilige Geest vele zieken, blinden en doven, en bevrijdde bezetenen. Zelfs doden werden opgewekt. Jezus beval de storm om te gaan liggen, Hij kon op het water lopen, en stond na Zijn kruisdood op uit het graf. Jezus dreef demonen uit. Denk eens aan het verhaal van de bezetene van Gadara, die bevrijd werd van een legioen demonen, die vervolgens de zwijnen in de zee deden storten. Hoe denkt de Course dit te kunnen plaatsen? Een andere vraag is hoe volgens de Course mensen verlost worden van verslavingen, van ziekten, en demonische gebondenheden. Die oplossingen geeft de Course niet. De Bijbel is daarentegen veelomvattender, en heeft als fundament de door God geopenbaarde waarheid.

Ook sommige moderne theologen ontkennen de in de Bijbel genoemde bovennatuurlijke feiten, echter omdat het niet past in hun beperkte natuurwetenschappelijke denkkader. Maar zij vergeten, dat buiten die context er andere wetmatigheden bestaan, waarbinnen de bovennatuurlijke wonderen heel normaal zijn. Alleen kunnen wij als mensen dat met ons onverlichte natuurlijke verstand niet vatten. Vergeleken met de Bijbel is de Course niet meer dan een humanistisch getinte mens- en levensvisie, vermomd in een "christelijk" lijkend jasje.

Welke Jezus dicteerde de Course?

Jezus zou de stem zijn, die Schucman inspireerde (dicteerde) bij het (in steno) schrijven van de Course. We zullen in deze paragraaf nader ingaan op de vraag of de Jezus, die als de inspirator van de Course wordt genoemd, dezelfde is als de Jezus, zoals de Bijbel Hem doet kennen.

Jezus wordt gezien als een symbool van liefde. Wat belangrijk is, is niet of het gaat over de historische Jezus, maar of we de boodschap van liefde en vergeving accepteren, de boodschap die alle symbolen en elke beperking van ruimte en tijd overstijgt" (lit . 12 , pag. 5 en 6). Het handboek voor leraren zegt, dat je voordeel van Zijn woorden kunt hebben zonder Hem in je leven te accepteren (C-5.6:6-7).

Commentaar. Inderdaad kun je van Jezus' woorden leren, maar zonder acceptatie van Jezus Christus als Heer van je hele leven zal een mens zijn door God bedoelde bestemming niet bereiken.

Volgens de Course zou "Jezus" zeggen, dat “het onzinnig is dat hij voor onze zonden gestorven zou zijn. Een God van liefde heeft immers geen zoenoffers nodig? Bovendien hoeft God ons niet te vergeven, omdat Hij ons niet veroordeeld heeft voor onze verkeerde daden” (lit. 5). Immers zonden zijn eigenlijk dromen, fouten, illusies, en dus zijn we eigenlijk geen zondaars (lit. 12).

Commentaar: Dat Jezus niet voor de zonden van de mensheid zou zijn gestorven is lijnrecht in strijd met de Bijbelse boodschap, die zegt, dat Jezus het Lam Gods is, dat de zonde der wereld weggenomen heeft (Joh. 1:29). Het is ook in strijd met de indrukwekkende Hebreeënbrief, waarin Jezus wordt beschreven als de Hogepriester tot in eeuwigheid, die de mensheid verlost heeft van de zondeschuld. Zo zijn in dit verband veel teksten te noemen, bijvoorbeeld Ef. 1:7; Hebr. 9:12; 1 Petr. 1: 18 en 19; Openb. 5:9). Verder is het goed om te denken aan het feit, dat direct na het sterven van Jezus, toen Hij alles volbracht had, het voorhangsel van de tempel in tweeën scheurde van boven tot beneden (Marc. 15:38). Immers dat betekende, dat van God uit de weg weer vrij was gekomen, en dat de mens weer toegang had tot het heilige der heilige in de tempel, dus tot God Zelf.

Het lijkt heel positief als je in de Course leest, dat een God van liefde geen zoenoffers nodig heeft. Echter er wordt voorbij gegaan aan het feit, dat God geen andere mogelijkheid had om de mensheid uit de greep van satan te verlossen. Immers in de geestelijke wereld bestaan wetmatigheden, waaraan ook God Zelf zich moest houden, anders zou God Zelf wetteloos geworden zijn, en zou Hij niet trouw zijn aan Zijn Woord. Verder is de uitspraak niet juist, dat God ons niet hoeft te vergeven, omdat Hij ons niet veroordeeld heeft. Het is echter juist zo, dat God ons niet meer veroordeelt, omdat Hij in Jezus Christus ons vergeven heeft!

Dat we geen zonden zouden hebben gedaan is in strijd met 1 Joh. 1: 8 t/m 10 waar staat: "Indien wij zeggen, dat wij geen zonde hebben, misleiden wij onszelf en de waarheid is in ons niet. Indien wij onze zonde belijden, Hij is getrouw en rechtvaardig, om ons de zonden te vergeven en ons te reinigen van alle ongerechtigheid. Indien wij zeggen, dat wij niet gezondigd hebben, maken wij Hem tot een leugenaar en zijn woord is in ons niet". Interessant is om in dit verband nog de omschrijving van zonde te noemen, zoals gehanteerd door Kenneth Wapnick, een promotor van de Course: "Zonde is in essentie de valse overtuiging, dat we afgezonderd zijn van God". Hier zien we de bekende New Age-opvatting, dat het kwade is: gebrek aan inzicht, het niet verlicht zijn.

Jezus heeft niet het monopolie op de waarheid. Hij is een symbool van liefde, en slechts een manifestatie van de Christus, net zoals vele andere leraren (lit. 12).

Commentaar: We zien hier verwantschap met de antroposofie, die spreekt van de Christus-geest. Verder blijkt uit deze opvatting het New Age-karakter van de Course. Immers in New Age kringen ziet men Jezus, Boeddha, Mohammed en anderen als verlichte meesters. Men is blind voor het feit, dat alleen Jezus van Nazareth de Christus is, de Zoon van God, die van Zichzelf zei, dat Hij de waarheid is (Joh. 14:6).Uit bovenstaande kan men afleiden, dat de “Jezus” van de Course een totaal andere is dan waar de Bijbel over spreekt. Overigens kan men dat niet alleen afleiden uit een inhoudelijke analyse, maar ook door stil te staan bij de ontstaanswijze van de Course.

Zoals in de inleiding is aangegeven, is de Course in de jaren 1965-1972 ontstaan doordat de Amerikaanse Joodse klinisch psychologe Helen Schucman door middel van een innerlijke stem (die zich aandiende als "Jezus") de inhoud van het boek geïnspireerd heeft gekregen. De mediamieke Helen Schucman was na het onderzoeken van verschillende godsdiensten een militant atheïst (lit. 12), die dus ook de Bijbel, en Jezus als Redder afwees. Zou Jezus deze vrouw gebruiken om de Bijbel te verbeteren of aan te passen? Dat is volstrekt ondenkbaar.

Iemand zou nog kunnen tegenwerpen, dat bijv. Johannes op Patmos toch ook openbaringen van Jezus kreeg, en dat hetgeen Schucman overkwam op zich niet fout hoeft te zijn. Bedacht moet echter worden, dat Johannes Jezus tijdens diens leven op aarde had gekend, een volgeling van Jezus was, en de Schrift (de Bijbel) goed kende. Verder is een verschil, dat bij Johannes geen sprake was van een dicterende stem zoals bij Schucman, maar dat Johannes in eigen woorden opschreef, wat hij in beelden zag. Tenslotte is wat Johannes doorgaf in overeenstemming met overige delen van de Bijbel, terwijl de opvatting van de Course in strijd is met de bijbelse boodschap.

Wie heeft belang bij het uitbrengen van de Course?

Hierboven zijn we op een aantal inhoudelijke aspecten ingegaan. Daarbij zagen we dat er wezenlijke verschillen bestaan tussen de Bijbel en de Course. Er is zelfs sprake van twee elkaar uitsluitende theologieën, die nooit in één coherente spiritualiteit geïntegreerd kunnen worden (lit.18). Vanuit een andere invalshoek kan men ook aannemelijk maken waarom de Course en de Bijbel wezenlijk verschillen. Dit heeft te maken met het verschil van belang dat achter het ontstaan van beide boeken aanwezig is. Algemeen bekend is dat het belang van iemand of van een instantie van invloed is op de mening van die persoon of instantie. Wie de Bijbel kent, weet, dat er in de bovennatuurlijke wereld een rijk is, dat Gods plan met de mensheid wil dwarsbomen en de mens wil vernietigen. De Bijbel wijst namelijk op het bestaan van de duivel en zijn demonen, die de vijand zijn van de mens en belang hebben bij de misleiding van de mens. Dat doet de duivel met sluwheid, list, surrogaat en bedrog. De Bijbel spreekt in dit verband over de duivel als een engel des lichts. De duivel, de verwekker van het kwade en de vader der leugen, die de mens misleidt en aftrekt van God, wordt niet genoemd in de Course. Hij bestaat gewoon niet en wordt door de Course volledig buiten schot gehouden. Maar Jezus is juist gekomen om de boze te ontmaskeren, zijn werken te verbreken en de mensheid, die onder de invloed van de duivel was gekomen, te bevrijden.

Wie even nadenkt, zal kunnen begrijpen, dat juist de duivel er alle belang bij heeft om te ontkennen, dat Jezus voor de zonde van de mensheid gestorven en uit de dood is opgestaan. Dàt was namelijk de doodsteek voor de duivel en zijn demonen geweest. Immers in Col. 2:15 staat: "Hij (Jezus) heeft de overheden en machten (de demonen) ontwapend en openlijk over hen gezegevierd". Als de duivel mensen kan wijsmaken, dat ze de waarheid Gods in de Course kunnen vinden, kan hij die mensen weer afhouden van het lezen van de Bijbel, dat het zwaard des Geestes is, het wapen, waar de duivel juist zo bang voor is. En als er in de Course op bepaalde bijbelteksten wordt gewezen, worden deze op een wijze uitgelegd, die lijnrecht staat tegenover de algemene gedachtengang van de Bijbel. Zo laat de Bijbel geen ruimte voor bijvoorbeeld een alverzoeningsleer, die door de Course impliciet als vanzelfsprekend wordt beschouwd.

Het is ook niet zo verwonderlijk, dat De Course de lezer aanmoedigt om alles wat men ooit geleerd heeft, los te laten, te vergeten, en zich open te stellen voor wat de Course leert (lit. 1). Immers als men alles wat men ooit geleerd heeft (dus o.a. ook bijbelse waarheden, en dus het zwaard des Geestes) loslaat, zoals de Course aanbeveelt, kan de duivel zijn slag slaan. Overigens is de genoemde aanmoediging in strijd met de opvatting van de Course zelf, dat er meer wegen zijn, en dat de Course dus één van de versies is van de universele leerweg (lit. 10). Waarom zou je dan andere wegen moeten loslaten als die ook bruikbaar zijn?

Niet voor niets spreekt de apostel Paulus zeer krasse taal in Galaten 1: 8 en 9: "Maar ook al zouden wij, of een engel uit de hemel, u een ander evangelie verkondigen, afwijkend van hetgeen wij u verkondigd hebben, die zij vervloekt. Gelijk wij vroeger reeds gezegd hebben, zeg ik thans nog eens: indien iemand u een evangelie predikt, afwijkend van hetgeen gij ontvangen hebt, die zij vervloekt". Een boek als de Course, dat impliciet pretendeert de Bijbelse waarheid beter te kennen dan de Bijbel zelf, en onjuiste opvattingen verkondigt over Jezus Christus, het Vleesgeworden Woord en de Vleesgeworden Waarheid, zo'n boek kan niet anders zijn dan vervloekt, ondanks het feit, dat er mooie dingen in staan. Maar dat laatste is juist het misleidende van de Course. Er zijn daarbij overigens twee opties denkbaar ten aanzien van de achtergrond van de Course. De ene is dat de inspirerende geest van de Course zelf de Bijbel niet goed begrepen heeft, de andere is, dat de Bijbel wel goed begrepen is, maar dat bewust deze Bijbelse boodschap door een zgn. nieuw evangelie (dus de Course) is verdraaid. Beide opties leiden tot dezelfde eindconclusie, namelijk dat de oorsprong en kern van de Course misleidend zijn.

Conclusie

De Course lijkt in eerste instantie een mooi boek, immers er staan verheven uitspraken in, en hier en daar ook op zich wel juiste uitspraken (dat geldt trouwens ook voor andere spirituele boeken, zoals bijv. de vedische geschriften en boeken van soefi's), maar het blijkt in wezen een onrealistisch boek te zijn. De "oplossing", die de Course pretendeert, is eenvoudig het ontkennen van de werkelijkheid van de zondeval als gevolg van de ongehoorzaamheid van de mens. Immers de Course stelt, dat je datgene wat niet had moeten gebeuren, gewoon als onwerkelijk beschouwen moet. Het is fantasie, wishfull thinking. Je zou de kern van de visie van de Course als volgt kunnen formuleren: de oorzaak van het probleem is dat gedàcht wordt, dat er een probleem is, terwijl dit er in werkelijkheid niet is.

Vanuit bijbels perspectief blijkt de Course bovendien een uitermate bedrieglijk boek te zijn, omdat het aan de werkelijke Bijbelse boodschap niet alleen voorbijgaat, maar zelfs suggereert, dat de mens de Bijbelse boodschap niet nodig heeft. Daarom is ook het offer van Jezus volgens de filosofie van de Course niet nodig. Er is er maar één, die daar belang bij heeft, namelijk de duivel, die door Jezus Christus overwonnen is. Als de Course werkelijk een herformulering van het Nieuwe Testament, en werkelijk een heilzame 'correctie' op een aantal traditioneel-christelijke dogma's zou zijn, zoals één van de vertalers van de Course, namelijk W. Glaudemans, heeft gezegd, dan zou er toch een duidelijke koppeling moeten zijn gelegd tussen de Bijbel en de Course. En dat is niet gebeurd. Integendeel, er zijn (bewust?) begrippen met een totaal andere inhoud gehanteerd, waardoor een gigantische begripsverwarring ontstaat.

De Course blijkt geen enkel fundament blijken te hebben. Het geheel is eigenlijk een filosofisch denksysteem, dat gebaseerd is op enerzijds ontkenning en anderzijds visualisatie. Goedbedoelende mensen zouden graag willen, dat de Course waar zou zijn, maar het is niet waar. Men wordt beziggehouden met een systeem, dat een oplossing pretendeert, maar geen oplossing is. Hooguit kunnen mensen met de Course zichzelf tijdelijk opkrikken, maar vroeger of later zal de ingebeelde "werkelijkheid" instorten, want het heeft geen reële basis. Sommigen hebben dat al ervaren (lit. 11) en velen zullen nog volgen. Alleen de bijbelse visie, waar God Zelf achter staat, sterker nog, door God Zelf geïnspireerd is, blijkt een hecht fundament te hebben, namelijk het Verlossingswerk van Jezus Christus. De misleiding van de Course is gelegen in het feit, dat dit omzeild wordt, ook al wordt er over verlossing gesproken, zelfs met het noemen van de Heilige Geest erbij (in de eerder genoemde stap 3). De Bijbel is echter heel eerlijk. Zij vraagt erkenning en belijdenis van gedane zonden, maar geeft de oplossing in het bevrijdingswerk van Jezus Christus. God wil een Vader zijn, en Hij wil, dat de mens als kind van God groeit naar de geestelijke volwassenheid en volmaaktheid door de kracht van de Heilige Geest, die God wil geven aan hen die Jezus Christus als hun Heiland aanvaard hebben.

In de Course wordt een valse Jezus als woordvoerder ten tonele gevoerd, die de realiteit van het bestaan van de duivel verzwijgt. En dat terwijl Jezus Christus juist kwam om de werken van de duivel te verbreken, en daarvoor Zijn zondeloos leven gaf op Golgotha. De Course is dus beslist niet op te vatten als het Derde Testament. De oorsprong van de Course is het rijk van ...... de duivel zelf.

Literatuur

Bijlage 1.

Om het verschil in denken tussen de Bijbel en de Course aan te geven is het nuttig om de boodschap van de Bijbel over de zingeving van schepping en menselijk leven in essentie weer te geven.

God schiep hemel en aarde, en als kroon van de schepping, de mens, met wie God een geestelijke liefdesrelatie wil(de) opbouwen. Alles was goed geschapen (Genesis 1). Doordat de mens de leugen van de slang (de gevallen engel Lucifer = de duivel) geloofde, namelijk dat de mens zelf als God kan zijn, is de relatie tussen God en mens verbroken (de zondeval). De zonde deed zijn intrede in het menselijk bestaan met als gevolg het gescheiden zijn van God, anders gezegd: een situatie in afwijking van wat God met de mens bedoeld had. De mens kwam door de zondeval in ellende, dat etymologisch (etymologie = woordafleidkunde) gezien verband houdt met het uitlandig zijn, namelijk buiten het Koninkrijk van God zijn. De zondeval had ook zijn misvormende uitwerking op de schepping.

In de “volheid des tijds” heeft God op bovennatuurlijke wijze Zijn Zoon Jezus Christus verwekt, die op 33 jarige leeftijd stierf aan een kruis op Golgotha, om de zondeschuld van de mensheid op zich te nemen, waardoor de mens zich met God kon verzoenen. God, die een God van liefde is, verlangde naar die verzoening. De enige voorwaarde, die God stelde (moest stellen) was, dat de mens erkent, dat hij/zij door zonde (= ongehoor-zaamheid tegenover God) van God gescheiden was, en door aanvaarding van het offer van de zondeloze mens Jezus Christus weer met God verzoend kon worden en God als Vader zou mogen leren kennen. Op Golgotha overwon Jezus elke demonische macht uit het rijk van satan (Col.2:15). Door geloof in dit offer en het aannemen van Jezus Christus als Heer is de mens losgekocht uit de greep van satan, en kan deze gerechtvaardigde mens door middel van de Heilige Geest geestelijke gemeenschap hebben met God.

Aan het eind van de (genade)tijd zal Jezus Christus op aarde terugkomen, en zal het oordeel plaatsvinden. Degenen, die zich in geloof, in liefde en afhankelijkheid aan God hebben willen onderwerpen, zullen het eeuwige leven in gelukzaligheid beërven. Dat is de door God bedoelde bestemming van de mens. Degenen, die weigeren Gods liefdevolle genade te accepteren, zullen terechtkomen in een afschuwelijke situatie van wroeging, eenzaamheid, honger en pijn. De Bijbel noemt dit de poel des vuurs of de hel, waarin de duivel en zijn demonen en allen die het kwade liever gehad hebben dan het goede, terecht zullen komen. Uit die situatie, is geen ontsnapping meer mogelijk. Vandaar ook dat het uitermate belangrijk is om mensen nu nog door middel van het evangelie (dit is de blijde boodschap) te wijzen op de mogelijkheid om door aanvaarding van Jezus' verlossingswerk gered te kunnen worden van de hel.

De duivel is degene, die de mens en al het goede van God haat. De duivel wil niet dat een mens tot erkentenis der waarheid komt, en in afhankelijkheid van God levend, het hoogste geluk zal beleven door tot zijn volle bestemming te komen. Met leugen en bedrog probeert de duivel de waarheid van het evangelie ten onder te houden. Zijn gemeenste wapen, dat ontstaan is uit hoogmoed (waardoor hij zelf ten val is gekomen), is de leugen, dat de mens God niet nodig heeft, en dus ook het verlossingswerk van Jezus Christus niet nodig heeft.

© drs P. Guyt, november 2000