Vrijzinnigheid

door

Tjerk Muller

Algemene disclaimer: zie onderaan

Iedere cultuur heeft taboe-woorden. Woorden waarmee je een rode kaart kunt uitdelen, kunt etiketteren en iets of iemand uit kunt bannen van het rationele gesprek. In Nederland zijn dergelijke woorden 'discriminatie', 'rechts', 'fundamentalistisch', 'burgerlijk' en nog wat meer begrippen uit de koker van intellectualistisch links dat inmiddels de scepter zwaait over politiek, cultuur, wetenschap en religie.

Deze wijze van ostracisme wordt inmiddels onderkend en gekritiseerd. "Politieke correct" is nu reeds zelf een scheldwoord aan het worden.

Op het evangelisch-reformatorische erf viert de religieuze variant van de politieke correctheid echter sinds jaar en dag hoogtij. O, jazeker, ook in christelijk nederland worden discussies meer via scheldwoorden en etiquetten gevoerd dan via het rationele debat.

Lievelingswoord in evangelisch nederland is het begrip 'vrijzinnig'. De tactiek is als volgt: als iets van de hand van een bepaalde theoloog je niet bevalt, noem je hem eenvoudig 'vrijzinnig' en dan hoef je niet meer naar zijn argumenten te luisteren. Ter bevestiging van de uitbanning dien je de persoon in kwestie onder zoveel mogelijk gelijkgestemden zwart te maken. Zo voorkomt men dat men de argumenten en standpunten van de theoloog via een omweg alsnog tegenkomt.

Onder de meer belezen specimens van evangelische/ reformatorische gelovigen vindt men ook wel de equivalent 'moderne theologie'. Wanneer iets niet geheel conform de maatstaven van de evangelische of reformatorische traditie is, wordt een boek of lezing al gauw aangemerkt als 'modern', en dan altijd in de zin van: 'gevaarlijk' of 'verdacht'. Zo springt christelijk Nederland 'happy & clappy for Jesus' over de probleempunten van de kerkelijke leer die de theoloog in kwestie probeert op te lossen. Dat men zelf daarin zo modernistisch in de theologiebeoefening is als Herman Philipse en Stichting Skepsis bij elkaar, heeft men veelal niet door.

In meer dan één boekje in opdracht van de Gereformeerde Bond of Evangelische Omroep wordt tevens op een geheel ontoereikende wijze gesproken over de in deze kringen zo gevloekte 'Bijbelkritiek', het derde etiket van het onlosmakelijke trio. Alsof Bijbelwetenschappers door de Satan bestuurde samenzweerders zijn die in hun aan de wetenschap gewijde tempels niets liever doen dan de Bijbel aan stukken scheuren, zo wordt de Bijbelkritiek beschreven als een aanval op Gods Woord zelf.
'Bijbelkritiek'; het klinkt ook zo lekker eng. Wie daaraan doet, moet wel een wolf in schaapskleren zijn.

Dat men op een eerlijke manier om zou kunnen gaan met verschillende lezingen in manuscripten, onderscheidingen zou kunnen aanbrengen in redactie of nadenken over het genre van een Bijbelboek, dat komt in de hoofden van de meeste gelovigen niet voor.

Dit alles schept niet alleen een onmetelijke kloof tussen de orthodoxie en de wetenschap, maar maakt een eerlijk lezen van de Bijbel als gelovige ook nog eens onmogelijk. Immers, wanneer iemand probeert de Bijbel intellectueel te verstaan, worden hem geen wegen geboden waarop hij dit nieuwe begrip in kan kaderen in de Christelijke theologie. Zo wordt de serieuze Christen gedwongen te kiezen tussen wetenschap en geloof, tussen evolutie en Schepping, tussen de historische en de kerkelijke Jezus. Het behoeft geen uitleg waar dit op uitloopt. Ongelovige intellectuelen en anti-intellectuele gelovigen.

Etiketteren brengt uiteindelijk tot ongeloof, omdat het weigert de vragen onder ogen te zien die anderen ertoe leiden een alternatieve weg te gaan in de theologie.

Maar noem me gerust vrijzinnig, als u zich daar beter bij voelt.

Navigatietips:

als u tot deze pagina toegang kreeg vanaf onze Nederlandse site, dan is deze pagina geopend in een nieuwe window en het vorige window zou zich er nog achter moeten bevinden
als u tot deze pagina toegang kreeg via een link van buitenaf (bijv. via een zoekmachine), dan kunt u hier de Nederlandse homepage van de stichting vinden
u kunt deze pagina saven op uw harddisk of op een diskette via het menu "Bestand - Opslaan" van uw browser

Aantal bezoekers sinds 15 sept. 2001

UNIVERSI FINIS VERITAS!

Algemene disclaimer:
Het is de bedoeling van de stichting Europese Apologetiek (verder aangeduid met: "de stichting") om wetenschap en onderzoek te bevorderen. Het is geenszins de bedoeling van de stichting of van de evtl. auteurs van artikelen om mensen te kwetsen of hen een slechte naam te geven, maar integendeel te helpen qua rationele inzichten en te waarschuwen voor mogelijke gevaren, zoals sekten en andere dubieuze bewegingen. De inhoud van de artikelen, recensies, enz. vertegenwoordigt de mening van de auteurs en niet per se van de stichting.
M.b.t. het toeschrijven van sommige (bijv. sektarische, onethische, irrationele, bijgelovige, occulte, enz.) eigenschappen aan bepaalde groepen, stromingen of individuen op webpages van deze site: het gaat hier alleen om meningen en niet om stellingen van juridische kracht; er wordt alleen aangegeven dat er mogelijkheid is voor het toewijzen van die eigenschap(pen) aan de genoemde groepen. Dit geldt ook voor de keuze van links naar andere sites, of links naar offsite artikelen.
Hiermee bent u, bezoeker van deze site, erop attent gemaakt dat de pagina's en de links op deze site, u kunnen confronteren met kritische meningen. Het is geheel uw eigen verantwoording als u ervoor kiest om verder te gaan kijken en de stichting stelt zich hiervoor niet aansprakelijk.