Samenvatting:
Moeilijkheidsgraad: 4 (moeilijk)
1 = heel makkelijk, leuk
2 = populair
3 = serieus, academisch
4 = moeilijk
5 = onderzoek
Navigatietips:
Algemene disclaimer: zie onderaan
Rene van Woudenberg en Bart Cusveller (red.) De kentheorie van Alvin Plantiga. Zoetermeer: Boekencentrum 1998.
Pagina's: 150
ISBN: 9023918649
Copyright © 1999, Luigi Farricella, Voorburg, Nederland.
De naam van Alvin Plantinga begint bekendheid te verwerven in de christelijke wereld, niet alleen onder diegenen die zich bezig houden met wijsbegeerte als beroep of als opleiding. Dit boek is interessant voor geïnteresseerde christenen, omdat de auteurs hebben geprobeerd de kentheorie van Plantinga samen te vatten. Tevens hebben ze ook een poging gedaan om de theorie toe te passen in de praktijk van het christelijke geloof.
Het is niet mijn bedoeling hier een samenvatting te geven van het boek. De auteurs proberen de kentheorie te analyseren en uit te leggen, zodat het voor een breder publiek makkelijker wordt om enige informatie te krijgen over het denken van deze filosoof. De basis van de kentheorie (in het bijzonder het "klassieke funderingsdenken") wordt ook uitgelegd en daarna over de contributie van Plantinga aan deze theorie gediscussieerd.
Wat ik hier wil bespreken is de bijdrage die het denken van Plantinga kan leveren aan een christen die bezig is met apologetiek of die zichzelf moeilijke vragen stelt. Het tweede deel van het boek gaat over de gevolgen voor een christen, maar ik moet zeggen dat alleen hoofdstuk 6 geeft een duidelijke bijdrage in die richting. De andere twee hoofdstukken zijn, naar mijn mening, niet zo duidelijk hierover.
Wat is, naar mijn mening, belangrijk in de kentheorie van Plantinga? Wat kan een christen ervan gebruiken? Natuurlijk is het eerste antwoord het volgende: Plantinga beweert (en probeert dat te bewijzen) dat het "redelijk is te geloven". Hij zegt dat het redelijk (reasonable) is in God te geloven. Ik ga hier niet uitleggen hoe hij dat doet (mensen die hierin geïnteresseerd zijn, kunnen dit boek of de andere boeken van Plantinga, zelf lezen), maar ik wil benadrukken dat deze aanpak heel anders is dan het fideïsme dat in deze dagen in christelijke kringen heerst. Het geloof hoeft niet meer "een sprong in de duisternis" te zijn, als iemand de stelling van Plantinga aanneemt. Een persoon die in God gelooft is, volgens Plantinga, epistemisch gerechtvaardigd. Dit is, ten minste, een begin: een christen hoeft zich niet meer te schuilen achter zuiver geloof. Volgens de aanpak van Plantinga is het geloof voor een christen dan voldoende, maar op deze manier is de dialoog met ongelovige mensen onmogelijk.
Het tweede belangrijke punt van de filosofie van Plantinga is de bewering dat de christelijke theïst niet bang hoeft te zijn dat hij als intolerant wordt aangezien. Plantinga analyseert het exclusivisme en het zogenaamde pluralisme en komt tot de (naar mijn mening gerechtvaardigde) conclusie dat ook de pluralisten vallen onder de naam van "intolerant" die zij zelf aan de exclusivisten willen geven. Als je exclusivistisch bent (dat betekent, in deze context, dat je gelooft dat 1. "de wereld is geschapen door God" en 2. "mensen hebben verlossing nodig en God heeft gezorgd voor een unieke verlossingsweg door de menswording, levensweg en opstanding van zijn zoon") dan geloof je dat de andere religies, noodzakelijk onwaar zijn. Is deze positie intolerant? Nee, zegt Plantinga en hij geeft heel goede argumenten daarvoor.
Dus christenen zouden de twee stellingen hieronder heel goed benutten:
Deze twee stellingen nemen veel bezwaren weg die de dialoog met ongelovigen heel moelijk maken, namelijk dat geloof per definitie gescheiden is van het verstand en dat een echt tolerant mens niet in één God mag geloven.
Na het lezen van dit boek, heeft Plantinga me er nog niet van overtuigd dat zijn discussie over de epistemische basis van het geloof correct is. Ik geloof wel dat het redelijk is in God te geloven, maar dan vanwege andere redenen dan die van Plantinga. Maar het is heel belangrijk dat een filosoof van het kaliber van Plantinga de discussie opnieuw heeft doen oplaaien over thema’s van de christelijke filosofie. Geloof is niet meer "alleen maar geloof".
Copyright © 1999 by Luigi Farricella, Voorburg, Nederland.
Aantal bezoekers sinds 24 april 1999:
UNIVERSI FINIS VERITAS!
Site
Design: Copyright Pagina © 1998-1999 Stichting Europese Apologetiek
Pagina gemaakt op: 24 april 1999
Pagina bijgewerkt op: 2 april 2000
Algemene disclaimer:
Het is de bedoeling van de stichting Europese Apologetiek
(verder aangeduid met: "de stichting") om
wetenschap en onderzoek te bevorderen. Het is geenszins de bedoeling van de stichting of van de
evtl. auteurs van artikelen om mensen te kwetsen of hen een slechte naam te
geven, maar integendeel te helpen qua rationele inzichten en te waarschuwen voor mogelijke gevaren, zoals sekten en andere dubieuze bewegingen. De inhoud van de artikelen, recensies, enz.
vertegenwoordigt de mening van de auteurs en niet per se van de stichting.
M.b.t. het toeschrijven van sommige (bijv. sektarische, onethische,
irrationele, bijgelovige, occulte, enz.) eigenschappen aan bepaalde groepen,
stromingen of individuen op webpages van deze site: het gaat hier alleen om meningen en niet om
stellingen van juridische kracht; er wordt alleen aangegeven dat er mogelijkheid is voor het toewijzen van die eigenschap(pen) aan de genoemde groepen. Dit geldt ook voor de keuze van links naar andere sites, of links naar offsite artikelen.
Hiermee bent u, bezoeker van deze site, erop attent gemaakt dat
de pagina's en de links op deze site, u kunnen confronteren met kritische meningen.
Het is geheel uw eigen verantwoording als u ervoor kiest om verder te gaan kijken en
de
stichting stelt zich hiervoor niet aansprakelijk.